Sytuacja w Iranie. Ewakuacja z Teheranu: Kompleksowy Przewodnik dla Obywateli Polskich

W obliczu dynamicznie eskalującego konfliktu zbrojnego na Bliskim Wschodzie, sytuacja bezpieczeństwa w Iranie, a w szczególności w Teheranie, stała się krytyczna. Bezpośrednie działania militarne z udziałem Izraela i Stanów Zjednoczonych radykalnie zwiększyły poziom zagrożenia, czyniąc natychmiastowe opuszczenie terytorium Iranu priorytetem dla wszystkich obywateli polskich. Niniejszy artykuł ma na celu dostarczenie kompleksowych informacji dotyczących aktualnej sytuacji, roli Ambasady RP, dostępnych możliwości ewakuacji oraz kluczowych zasad postępowania w tym niebezpiecznym środowisku.

Iran w ogniu_ Jak przetrwać i uciec_

0:00

---

Sytuacja Bezpieczeństwa w Iranie i Teheranie

Sytuacja w Iranie jest obecnie niezwykle poważna, charakteryzująca się otwartymi działaniami zbrojnymi i znaczącą eskalacją konfliktu regionalnego. Izrael kontynuuje ataki na irańskie siły obrony powietrznej i rakietowe, dążąc do uzyskania przewagi powietrznej i prewencyjnego uderzenia w irańskie zdolności rakietowe. Uderzenia te obejmują również irański aparat bezpieczeństwa wewnętrznego, co może osłabiać zdolność reżimu do kontrolowania własnej ludności. Iran odpowiada wystrzeliwaniem fal dronów jednokierunkowych w kierunku Izraela, choć z ograniczonym sukcesem.   

Kluczowym elementem eskalacji jest bezpośrednie zaangażowanie Stanów Zjednoczonych. USA przeprowadziły ataki na trzy irańskie obiekty nuklearne – Fordow, Natanz oraz nowy obiekt w prowincji Isfahan – używając bomb bunkrowych i pocisków Tomahawk. Amerykańscy urzędnicy wskazali, że wszystkie trzy miejsca doznały "ekstremalnych zniszczeń", choć Fordow nie został całkowicie zniszczony. Teheran uznał te ataki za wypowiedzenie wojny, co sygnalizuje wejście konfliktu w fazę otwartych, bezpośrednich działań wojennych z udziałem globalnych mocarstw. Taka zmiana charakteru konfliktu oznacza znacznie wyższe ryzyko rozprzestrzenienia się walk, celowania w infrastrukturę strategiczną (w tym potencjalnie cywilną o podwójnym zastosowaniu) oraz gwałtowne pogorszenie się sytuacji bezpieczeństwa, co czyni natychmiastowe opuszczenie Iranu priorytetem.   

Iran zareagował na amerykańskie ataki, wystrzeliwując dwie salwy pocisków balistycznych w kierunku Izraela (szacunkowo od 22 do 30 pocisków), które uderzyły w Hajfę i Tel Awiw, powodując obrażenia. Izraelskie siły powietrzne odpowiedziały, uderzając w irańskie platformy startowe rakiet. Ponadto, Iran zagroził użyciem "potężnej broni"  i podjął kroki w celu zamknięcia Cieśniny Ormuz, co mogłoby poważnie zakłócić międzynarodową żeglugę. Odnotowano również zakłócanie sygnałów GPS w Cieśninie Ormuz. W Teheranie sytuacja jest bardzo zła, miasto jest ostrzeliwane, a bezpieczeństwo pogarsza się z godziny na godzinę. Słychać było eksplozje w Buszehrze, gdzie znajduje się irański reaktor jądrowy.   

Kombinacja ataków na wewnętrzne siły bezpieczeństwa i powszechnych zakłóceń internetu w Iranie  sugeruje celową strategię osłabienia kontroli reżimu i potencjalnego wywołania wewnętrznych niepokojów. Dla osób przebywających w Iranie oznacza to nie tylko zagrożenie ze strony zewnętrznych działań wojskowych, ale także ryzyko wewnętrznej destabilizacji, załamania porządku publicznego oraz poważnych trudności w komunikacji, które są kluczowe dla koordynacji jakiejkolwiek ucieczki.   

Oficjalne Ostrzeżenia Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP

W związku z wybuchem konfliktu zbrojnego między Iranem a Izraelem, Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP odradza wszelkie podróże do Iranu. Jest to najwyższy poziom zagrożenia w systemie ostrzeżeń dla podróżujących. Obywatele polscy, którzy obecnie przebywają w Iranie, powinni natychmiast opuścić jego terytorium.   

2. Rola i Działalność Ambasady RP w Teheranie

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Teheranie jest kluczowym punktem kontaktu dla obywateli polskich przebywających w Iranie. Instytucja ta świadczy usługi konsularne i pełni rolę informacyjną oraz koordynacyjną w ramach swoich możliwości.

2.1 Ambasada RP w Teheranie: Funkcje i Kontakt

Ambasada RP w Teheranie, wraz z Sekcją Konsularną, jest odpowiedzialna za ochronę interesów obywateli polskich w Iranie, wydawanie dokumentów podróży, legalizację dokumentów oraz udzielanie informacji i wsparcia w sytuacjach kryzysowych. Ambasada RP - 2, Pirouz Alley, Nelson Mandela Boulevard (Africa Blv.), 1917663113 Tehran, Iran

(+98 21 88 78 72 63, +98 21 88 78 72 64) teheran.amb.sekretariat@msz.gov.pl

W sytuacji kryzysowej, gdzie bezpieczeństwo może pogarszać się z godziny na godzinę , standardowe godziny pracy i wymóg wcześniejszych umówionych wizyt mogą stanowić znaczące ograniczenie w uzyskaniu natychmiastowej, niezaplanowanej pomocy. Oznacza to, że obywatele nie powinni polegać wyłącznie na Ambasadzie w kwestii natychmiastowej ewakuacji, zwłaszcza poza godzinami pracy. Podkreśla to znaczenie samodzielnego przygotowania i proaktywnych działań, a także konieczności wcześniejszej rejestracji w systemie Odyseusz, aby Ambasada mogła skontaktować się w przypadku aktywacji planu awaryjnego.   

2.2 Zakres Usług Konsularnych i Ich Ograniczenia

Ambasada RP w Teheranie świadczy standardowe usługi konsularne, jednak istnieją istotne ograniczenia w zakresie niektórych zapytań, które mogą pojawić się w kontekście ewakuacji.

• Wiza robocza do Polski: Ambasada RP w Teheranie nie jest uprawniona do wydawania polskich wiz roboczych. Procedury uzyskania zezwoleń na pobyt czasowy i pracę dla cudzoziemców w Polsce są zazwyczaj realizowane przez wojewodów w Polsce na wniosek cudzoziemca. Oznacza to, że aby ubiegać się o polską wizę roboczą, osoba musi najpierw znaleźć się na terytorium Polski.   

  
  

• Ochrona międzynarodowa (azyl): Ambasada RP w Teheranie nie jest organem uprawnionym do przyjmowania wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej (azylu). Wniosek o ochronę międzynarodową musi zostać złożony osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na przykład przy wjeździe na przejściu granicznym lub w dowolnym oddziale Straży Granicznej. Jest to kluczowe wyjaśnienie, które ma na celu zarządzanie oczekiwaniami obywateli. Ambasada RP w Teheranie nie może służyć jako bezpośrednia brama do uzyskania natychmiastowych pozwoleń na pracę ani wniosków o azyl. Osoby poszukujące tych statusów muszą najpierw opuścić Iran i dotrzeć do Polski, gdzie dopiero wtedy można rozpocząć odpowiednie procedury prawne. Oznacza to, że te opcje nie stanowią mechanizmów ewakuacji z Teheranu, lecz raczej ścieżki prawne dostępne po ewakuacji.   

  
  

• Pomoc w nagłych wypadkach: Ambasada jest kluczowym punktem kontaktu dla obywateli polskich w Iranie. Zaleca się kontaktowanie się z nią w przypadku pytań lub uwag do przedstawionych informacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Ministerstwo Spraw Zagranicznych zaleca również bieżące śledzenie informacji na stronach internetowych MSZ i polskich placówek zagranicznych (również w tych państwach, przez które zamierza się wyjechać z Iranu) oraz na profilu Polak za granicą w serwisie Twitter/X.   

  
  

3. Dostępne Opcje Ewakuacji z Teheranu

W obliczu dynamicznie zmieniającej się sytuacji bezpieczeństwa, możliwości opuszczenia Teheranu są ograniczone i obarczone znacznym ryzykiem. Należy rozważyć wszystkie dostępne opcje, mając na uwadze najwyższy poziom zagrożenia.

3.1. Transport Lotniczy

Status przestrzeni powietrznej: Przestrzeń powietrzna Iranu pozostaje zamknięta z powodu działań wojennych z Izraelem. Globalne linie lotnicze aktywnie unikają przelotów nad Iranem, Irakiem i Jordanią, przekierowując loty przez Egipt i Arabię Saudyjską, co powoduje opóźnienia i wzrost kosztów paliwa. Wiele dużych międzynarodowych linii lotniczych, w tym Lufthansa, Emirates i Qatar Airways, zawiesiło loty do Teheranu i unika irańskiej przestrzeni powietrznej. Izrael również zamknął swoją przestrzeń powietrzną w ramach środków ostrożności po amerykańskich atakach na irańskie obiekty nuklearne.   

Przegląd dostępnych lotów komercyjnych z lotniska IKA (Teheran): Mimo ogólnego zamknięcia przestrzeni powietrznej i unikania jej przez globalnych przewoźników, rozkład lotów z lotniska Teheran IKA na 22 czerwca 2025 r. (dzisiaj) wskazuje na istnienie planowych odlotów do niektórych kierunków regionalnych. Są to między innymi Najaf, Dubaj, Stambuł, Herat, Maskat, Erywań, Szardża, Izmir, Tbilisi, Lahore, Bagdad, Taif, Dalaman i Dżudda. Należy jednak zauważyć, że niektóre loty zostały odwołane, np. do Dohy czy Stambułu SAW.   

Istnieje znacząca rozbieżność między informacjami o "planowych" lotach w rozkładach lotniskowych a oficjalnymi komunikatami o zamkniętej przestrzeni powietrznej i zawieszeniu operacji przez główne linie lotnicze. Status "planowo" na tablicach odlotów może być mylący lub odnosić się do bardzo ograniczonych połączeń regionalnych, być może obsługiwanych przez lokalne linie lotnicze, które nie przestrzegają międzynarodowych zaleceń bezpieczeństwa. Opieranie się wyłącznie na tych rozkładach bez bezpośredniego, bieżącego potwierdzenia u konkretnego przewoźnika jest niezwykle ryzykowne. Główny przekaz pozostaje taki, że podróże lotnicze z Iranu są poważnie utrudnione i niepewne w kontekście międzynarodowego tranzytu, co skłania do rozważenia dróg lądowych.

Ryzyka i ograniczenia: Ze względu na dynamiczną sytuację bezpieczeństwa i aktywne działania wojskowe, status lotów komercyjnych jest wysoce niepewny i może ulec zmianie w każdej chwili. Wszelkie plany podróży lotniczych powinny być natychmiast potwierdzane bezpośrednio z liniami lotniczymi. Dodatkowo, stan techniczny irańskich samolotów może budzić obawy, co jest czynnikiem ryzyka, który należy wziąć pod uwagę.   

Poniżej przedstawiono loty komercyjne z Teheranu (IKA) na dzień 22 czerwca 2025 r.:

Czas	Kierunek	Nr lotu	Linie	Status
10:45	Najaf	IV7912		Planowo
10:50	Dubaj	W563		Planowo
12:00	Herat	FG722		Planowo
12:25	Stambuł	IR719		Planowo
12:30	Maskat	IS7316	Sepehran Airlines	Planowo
14:30	Erywań	6A222	Armenia Airways	Planowo
23:45	Doha	QR499		Odwołany
02:55 (22.06)	Stambuł SAW	PC519		Odwołany

3.2. Przejścia Graniczne Lądowe

W kontekście zamkniętej przestrzeni powietrznej, lądowe przejścia graniczne jawią się jako najbardziej stabilna i realna opcja ewakuacji, choć obarczona własnymi wyzwaniami i ryzykami.

Status otwartych granic z krajami sąsiednimi:

• Armenia: Lądowe przejście graniczne z Armenią (Agarak) jest otwarte.   

  
  

• Turcja: Lądowe przejścia graniczne z Turcją (Kapikoy i Esendere) są otwarte. Zaleca się unikanie przejścia Gürbulak ze względu na ograniczenia przepustowości. Obywatele posiadający podwójne obywatelstwo (np. irańsko-tureckie) nie wymagają wcześniejszej zgody na wjazd do Turcji.   

  
  

• Azerbejdżan: Władze Azerbejdżanu tymczasowo otworzyły przejście graniczne z Iranem w Astara (na wybrzeżu Morza Kaspijskiego) w celu ewakuacji cudzoziemców, pomimo że lądowe granice Azerbejdżanu są zamknięte od 2020 r. Ewakuowani byli transportowani na lotnisko w Baku, a następnie do swoich krajów lotami międzynarodowymi. Status tego tymczasowego otwarcia na dzień dzisiejszy wymaga bieżącej weryfikacji, ale stanowiło ono realną opcję ewakuacji w niedawnej przeszłości.   

Wymogi wjazdowe i procedury na granicach: Obywatele polscy muszą posiadać wizę zarówno na pobyt, jak i tranzyt przez Iran. Należy pamiętać o konieczności stosowania się do miejscowych przepisów dotyczących ubioru, szczególnie w przypadku kobiet, które muszą zakrywać włosy.   

Zalecenia i ryzyka: Podróż lądowa powinna być podjęta tylko wtedy, gdy warunki są oceniane jako bezpieczne. Rządy, w tym rząd Stanów Zjednoczonych, wyraźnie zaznaczają, że nie mogą zagwarantować bezpieczeństwa podczas korzystania z tych opcji. Oznacza to, że choć drogi lądowe są obecnie najbardziej realną opcją ucieczki, nie ma gwarancji bezpiecznego przejścia, a indywidualna ocena ryzyka i przygotowanie są kluczowe. Należy mieć przy sobie dokumenty swoje i rodziny, gotówkę, prowiant (wodę, jedzenie) na drogę (biorąc pod uwagę możliwe opóźnienia), naładowany telefon i power banki, a także zapisane najważniejsze kontakty (w tym telefony alarmowe miejscowe i do placówki). W przypadku podróży własnym autem, należy zatankować je do pełna i uzupełniać zapasy paliwa na trasie w miarę możliwości. Posiadanie planu wyjazdu, który nie opiera się wyłącznie na pomocy rządu, jest fundamentalne.   

3.3. Ewakuacje Koordynowane

Informacje o wcześniejszych ewakuacjach: W przeszłości miały miejsce skoordynowane ewakuacje cudzoziemców z Iranu. Ponad 600 cudzoziemców z 17 krajów, w tym obywatele Rosji, Białorusi i Kazachstanu, zostało ewakuowanych do Azerbejdżanu. Polacy również opuścili Iran w czwartek, 19 czerwca 2025 r., przylatując samolotem rejsowym na warszawskie Okęcie. Ewakuowana iranistka Małgorzata Wróblewska opisała sytuację w Teheranie jako "bardzo złą" i pogarszającą się "z godziny na godzinę".   

Możliwość przyszłych ewakuacji: Obecne oficjalne komunikaty Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP nie wskazują na planowanie kolejnych zorganizowanych, państwowych ewakuacji dla obywateli polskich pozostających w Iranie. Zamiast tego, MSZ konsekwentnie zaleca natychmiastowe opuszczenie terytorium Iranu. Ta zmiana języka, z wcześniejszych komunikatów o planowanych ewakuacjach na obecne zalecenie samodzielnego opuszczenia kraju, sugeruje, że główne wysiłki ewakuacyjne polskiego rządu dla Iranu prawdopodobnie zostały zakończone lub nie są obecnie planowane na masową skalę. Oznacza to, że ciężar odpowiedzialności za wyjazd spoczywa obecnie na indywidualnych osobach, które powinny wykorzystywać dostępne komercyjne lub lądowe drogi ucieczki, nie czekając na zorganizowaną pomoc państwową.   

4. Kluczowe Zalecenia i Zasady Postępowania dla Obywateli Polskich

W obliczu poważnej i dynamicznie zmieniającej się sytuacji bezpieczeństwa w Iranie, Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP wydało pilne zalecenia dla obywateli polskich.

4.1 Natychmiastowe Działania

• Obowiązkowa rejestracja w systemie Odyseusz: Jeśli przebywasz w Iranie, bezwzględnie zarejestruj się w systemie Odyseusz (https://odyseusz.msz.gov.pl/). System ten umożliwia MSZ skontaktowanie się z Tobą w przypadku wystąpienia nadzwyczajnych sytuacji za granicą i jest kluczowym narzędziem dla Ambasady do śledzenia obecności obywateli i potencjalnego udzielania pomocy.   

  
  

• Ciągłe monitorowanie komunikatów MSZ i placówek zagranicznych: Na bieżąco śledź informacje na stronach internetowych MSZ i polskich placówek zagranicznych (również w tych państwach, przez które zamierzasz wyjechać z Iranu) oraz na profilu Polak za granicą w serwisie Twitter/X. Oficjalne komunikaty są jedynym wiarygodnym źródłem informacji w sytuacji kryzysowej.   

  
  

• Przygotowanie do podróży (samoewakuacji): Ze względu na dynamiczną sytuację bezpieczeństwa, MSZ oraz inne rządy kładą silny nacisk na samodzielne przygotowanie do wyjazdu. Przed wyruszeniem w drogę pamiętaj, aby :   

  
  

  • Przygotować i trzymać przy sobie dokumenty swoje i rodziny.

  • Przygotować gotówkę, ponieważ dostęp do usług bankowych i płatności elektronicznych może być ograniczony lub niemożliwy.

  • Zabezpieczyć prowiant (woda, jedzenie) na drogę, biorąc pod uwagę możliwe opóźnienia i utrudnienia w dostępie do zaopatrzenia.

  • Naładować telefon i power banki, aby zapewnić ciągłość komunikacji.

  • Zapisać w telefonie oraz dodatkowo na kartce najważniejsze kontakty (w tym telefony alarmowe miejscowe i do placówki).

  • Jeśli podróżujesz własnym autem – zatankować je do pełna i uzupełniać zapasy paliwa na trasie w miarę możliwości.

  • Mieć plan wyjazdu, który nie polega wyłącznie na pomocy rządu.

4.2 Zasady Zachowania i Miejsca do Unikania

Podróżowanie i pobyt w Iranie, szczególnie w obecnej sytuacji kryzysowej, wiąże się z szeregiem specyficznych uwarunkowań prawnych, kulturowych i praktycznych, które należy bezwzględnie wziąć pod uwagę.

• Irańskie przepisy prawne i obyczajowe: Iran jest państwem, w którym obowiązuje prawo koraniczne (szariat), co oznacza, że miejscowe przepisy mogą znacznie odbiegać od międzynarodowych standardów i być bardzo restrykcyjne.   

  
  

  • Wiza: Obywatele RP muszą posiadać wizę na pobyt lub tranzyt przez Iran. Można ją uzyskać w Ambasadzie Iranu w Warszawie (procedura może trwać do miesiąca) lub za pośrednictwem agencji turystycznych.   

    
    

  • Ubiór: Zarówno przy wjeździe, jak i w trakcie poruszania się w miejscach publicznych w Iranie, istnieje obowiązek stosowania się do miejscowych przepisów dotyczących ubioru. W szczególności w przypadku kobiet wymaga to zakrywania włosów. Mężczyźni mają zakaz noszenia krótkich spodni oraz podkoszulków poza plażami. Różnice w podejściu do stroju cudzoziemek mogą występować między konserwatywną prowincją a bardziej liberalnym Teheranem (szczególnie jego północną częścią).   

    
    

  • Podwójne obywatelstwo: Iran nie uznaje podwójnego obywatelstwa. Obywatele polscy posiadający również irańskie obywatelstwo są w świetle irańskiego prawa traktowani wyłącznie jako obywatele Iranu, co może mieć poważne konsekwencje prawne i konsularne, znacząco ograniczając możliwość udzielenia pomocy konsularnej przez polskie placówki.   

    
    

  • Narkotyki i homoseksualizm: Przemyt lub posiadanie narkotyków zagrożone są bardzo surowymi konsekwencjami karnymi, łącznie z karą śmierci. Relacje homoseksualne są zakazane przez irańskie prawo i zagrożone karami chłosty, więzienia, a nawet karą śmierci. Ze względu na uwarunkowania kulturowe, wszystkie pary (nie tylko homoseksualne) powinny powstrzymać się przed okazywaniem swoich uczuć w miejscach publicznych.   

    
    

  • Ramadan: W okresie Ramadanu w miejscach publicznych nie można spożywać posiłków, pić napojów ani palić papierosów.   

    
    

  • Paszporty: Irańskie hotele i hostele na ogół proszą turystów o pozostawienie paszportów w recepcjach hotelowych na cały okres pobytu w danym hotelu/hostelu.   

    
    

  • Noclegi prywatne: Noclegi w domach prywatnych (np. w ramach tzw. couchsurfingu) są rozpowszechnione, jednak w świetle miejscowego prawa są nielegalne.   

    
    

• Cenzura internetu i problemy z komunikacją: Internet w Iranie jest cenzurowany, a niektóre polskie portale pocztowe są niedostępne. Istnieje strona internetowa (http://www.blockediniran.com), gdzie można sprawdzić, czy dana strona może być w Iranie blokowana. Ponadto, obserwuje się powszechne zakłócenia internetu w Iranie. W stanie podwyższonego konfliktu, egzekwowanie surowych przepisów, zwłaszcza wobec podwójnych obywateli lub osób postrzeganych jako sprzeciwiające się reżimowi, może stać się jeszcze bardziej rygorystyczne i arbitralne. Zakłócenia internetu dodatkowo izolują osoby, utrudniając dostęp do kluczowych informacji, komunikację z rodziną/ambasadą lub organizowanie podróży.   

  
  

• Miejsca do unikania: W obecnej sytuacji należy bezwzględnie unikać wszelkich obszarów działań militarnych, obiektów rządowych, infrastruktury krytycznej (np. lotnisk, baz wojskowych, obiektów nuklearnych), a także wszelkich zgromadzeń publicznych i protestów, które mogą stać się celem ataków lub represji. Należy również unikać fotografowania infrastruktury kluczowej dla bezpieczeństwa państwa.   

  
  

• Zagrożenia zdrowotne i naturalne: Należy wziąć pod uwagę kwestie bezpieczeństwa związane ze stanem technicznym irańskich samolotów. W przypadku podróży poza obszary niezamieszkane, szczególnie górskie, należy rozważyć szczepienie przeciwko wściekliźnie ze względu na zagrożenie ze strony psów pasterskich. Iran leży również w strefie aktywnej sejsmicznie, co oznacza ryzyko trzęsień ziemi.   

5. Możliwości Uzyskania Ochrony Międzynarodowej (Azylu) w Polsce

W kontekście pilnej potrzeby opuszczenia Iranu, istotne jest zrozumienie, jakie możliwości prawne są dostępne po dotarciu do bezpiecznego miejsca.

5.1. Definicja i Rodzaje Ochrony

W Polsce prawo definiuje różne rodzaje ochrony, w tym ochronę międzynarodową (obejmującą status uchodźcy i ochronę uzupełniającą) oraz azyl (odrębną, krajową formę ochrony). Istnieją również krajowe formy legalizacji pobytu, takie jak pobyt ze względów humanitarnych lub pobyt tolerowany, w przypadku braku możliwości deportacji.   

5.2. Procedura Ubiegania się o Ochronę Międzynarodową w Polsce

Wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej musi zostać złożony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Nie ma możliwości złożenia takiego wniosku w Ambasadzie RP w Teheranie. Wniosek można złożyć w następujący sposób :   

• Przy wjeździe na terytorium RP w toku kontroli granicznej na przejściu granicznym.

• Na terytorium RP – w dowolnym oddziale lub placówce Straży Granicznej.

• W strzeżonym ośrodku, zakładzie karnym, areszcie dla cudzoziemców lub areszcie śledczym – za pośrednictwem komendanta oddziału lub placówki Straży Granicznej.
  

Wniosek należy złożyć osobiście. Istnieją pewne wyjątki dla osób niepełnosprawnych, w podeszłym wieku, kobiet ciężarnych, osób samotnie wychowujących dziecko lub przebywających w szpitalu/areszcie, które mogą złożyć pisemną deklarację zamiaru za pośrednictwem poczty. Po złożeniu wniosku, cudzoziemiec jest zobowiązany przekazać swój dokument podróży do depozytu Szefowi Urzędu do Spraw Cudzoziemców i powinien pozostać na terytorium Polski przez cały czas trwania procedury. Procedura obejmuje krótką rozmowę, wykonanie zdjęcia i pobranie odcisków palców oraz badanie lekarskie. Następnie Urząd do Spraw Cudzoziemców przeprowadza przesłuchanie i wydaje decyzję, zazwyczaj w ciągu 6 miesięcy, choć czasami może to trwać dłużej.   

5.3. Prawa i Obowiązki Osób Ubiegających się o Ochronę Międzynarodową w Polsce

Osoby ubiegające się o azyl, które nie są w areszcie, muszą zgłosić się do ośrodka recepcyjnego (w Białej Podlaskiej lub Podkowie Leśnej) prowadzonego przez Wydział Pomocy Społecznej w ciągu 2 dni od złożenia wniosku. Przez pierwsze 6 miesięcy od złożenia wniosku osoby te nie mogą podjąć pracy. Ponadto, są zobowiązane do wyrażenia zgody na pobieranie odcisków palców i fotografowanie, badania lekarskie i inspekcje, a także do zgłaszania się do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców na rozmowy oraz przestrzegania wszystkich procedur i terminów.   

5.4. Implikacje Ubiegania się o Azyl w Krajach Sąsiednich

Zgodnie z Konwencją Dublińską, wniosek o azyl powinien być rozpatrywany w pierwszym państwie UE, do którego dotarł imigrant. Oznacza to, że jeśli obywatel Polski złożyłby wniosek o azyl w innym kraju UE, prawdopodobnie zostałby odesłany do Polski, jeśli to Polska była pierwszym krajem wjazdu do UE. Istnieją ograniczone wyjątki od tej zasady, takie jak posiadanie ważnej wizy do innego kraju UE lub łączenie rodzin.   

Kwestia ochrony międzynarodowej jest procesem prawnym, który rozpoczyna się po dotarciu do bezpiecznego kraju (w tym przypadku Polski), a nie mechanizmem ułatwiającym ucieczkę ze strefy zagrożenia, jaką jest Teheran. Natychmiastowym priorytetem dla osoby znajdującej się w Iranie powinno być fizyczne opuszczenie kraju, a dopiero po osiągnięciu bezpieczeństwa w Polsce można rozpocząć proces ubiegania się o ochronę międzynarodową.