RIJAD WYKŁADA KARTY NA STÓŁ.
- 8 lis 2023
- 2 minut(y) czytania
RIJAD WYKŁADA KARTY NA STÓŁ.
W najbliższych dniach Saudyjczycy zwołują nadzwyczajne szczyty - Organizacji Współpracy Islamskiej (OWI) i Ligi Państw Arabskich. Skoncentrowane na Gazie, co przesądziło o jednoczesnym przełożeniu szczytu arabsko-afrykańskiego. Spotkania mają służyć przerwaniu spirali przemocy w palestyńskiej enklawie, zapobieżeniu katastrofie humanitarnej i zarysowaniu perspektywy rozwiązań politycznych.
W tym kontekście saudyjscy politycy deklarują jasno - rozmowy mające na celu normalizację relacji Królestwa z Izraelem pozostają aktualne, ale ich finalizacja niezmiennie zależy od pokojowego uregulowania kwestii palestyńskiej, wpisanego w szerszy regionalny kontekst. Jest to nawiązanie do sponsorowanego przez Rijad arabskiego planu pokojowego z 2002, oferującego Izraelowi pokój i normalizację, przy powrocie do granic z 1967 i ustanowieniu państwa palestyńskiego. Ale także odniesienie do Porozumień Abrahama. To ogólne ramy, do wypełnienia przez strony konfliktu. Arabia nie zamierza przy tym sięgać po narzędzie naftowe.
Szczyty są doraźną reakcją na kryzys w Gazie, próbą zapobieżenia eskalacji i rozszerzeniu konfliktu. Trudno ocenić na ile Rijad jest w stanie narzucić uczestnikom obu szczytów wypracowanie jednolitego stanowiska, korespondującego z podejściem saudyjskim Tym bardziej, że w spotkaniu IOW weźmie udział prezydent Iranu.
Uwzględniając narastającą regionalną i międzynarodową solidarność z Palestyńczykami, jak również własną opinię publiczną, Saudyjczycy chcieliby jednocześnie kontynuować zablokowany obecnie proces rozmów nt. nowego strategicznego paktu z USA, pozostający w pakiecie z normalizacją stosunków z Izraelem. Wpisany w kalendarz wyborczy w USA i uwarunkowania sukcesji w Arabii Saudyjskiej. Mający kapitalne znaczenie dla realizacji programu transformacji Królestwa.
Na pytanie o gotowość rządu Netanyahu do przewartościowania polityki odpowiedź zasadniczo musi być negatywna. Oczekiwane odnowienie inicjatywy pokojowej w nowych warunkach może natomiast przynieść przerwanie katastrofy humanitarnej w Gazie i zwiększyć naciski międzynarodowe na Izrael. Stający zresztą w obliczu rozliczeń oraz rysowanej przez konserwatywne kraje arabskie (a także USA i Chiny) wizji regionalnej integracji, współpracy i rozwoju. Co więcej. obecnie traci aktualność argument Izraela o niemożliwości negocjowania pokoju z Palestyńczykami, kiedy Gazą rządzi terrorystyczny Hamas.
Krzysztof Płomiński
Polski politolog i dyplomata, urzędnik państwowy, ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Iraku (1990–1996) i Arabii Saudyjskiej (1999–2003).
Odznaczony Krzyżem Kawalerskim (1997) oraz Krzyżem Oficerskim (2010) Orderu Odrodzenia Polski.